Adet söktürücüler, tıbbi ürünler ya da doğal yöntemler olarak ikiye ayrılır. Doğal adet söktürücü çözümler, vücudun hormon dengesini destekleyerek sürecin daha sağlıklı ilerlemesini sağlayan bitkisel çaylar ve besinlerle elde edilebilir. Tıbbi müdahaleye başvurmadan önce doğal yollarla adet döngüsünü düzenlemek isteyen kişiler tarafından sıklıkla tercih edilir. Tıbbi ilaçlar da aynı etkileri gösteren ancak doktor tavsiyesiyle kullanılması gereken seçeneklerdir.
Adet Gecikmesi Neden Olur?
Adet gecikmesi; hareketsiz yaşam, hamilelik, mevsim geçişi gibi sebeplerden dolayı ortaya çıkabilir. Ayrıca bazı ilaçların kullanımı da regl kanamasının geç gelmesine neden olan unsurlardandır. Psikolojik ya da fizyolojik rahatsızlıkların çeşitli semptomlarıyla ilişkili olarak da kadınların hormonal döngüsü bozulabilir. Adet gecikmesine neden olabilen diğer unsurlar aşağıdaki gibidir:
- Aktif bir cinsel hayatı olan kişiler, korunma yöntemlerini kullanmadıklarında ya da bu önlemler etki göstermediğinde gebe kalırlar. Hamilelik dönemi başladığında ise adet kanaması görülmez.
- Doğum sonrasında hormon seviyeleri dengelenmemiş olan emziren annelerin regl döngüleri bozulabilir. Bu durum özellikle ilk üç ay içerisinde adet gecikmesi probleminin ortaya çıkmasını tetikler.
- Aniden kilo alıp vermeye bağlı olarak vücuttaki hormon dengesi bozulur. Aşırı zayıflık nedeniyle vücutta progesteron hormonunun yeterli seviyede bulunmaması adet gecikmesine yol açar. Obezite probleminde de hormon dengesi bozulduğundan ötürü yaygın olarak geç adet görme sorunu yaşanır.
- Yapılan bazı araştırmalar, kadınların psikolojik problemlere sahip olmaları durumunda adet döngülerinin bozulduğunu göstermiştir. Yoğun stres, depresyon, anksiyete ve kaygı bozukluğu gibi psikolojik problemler hipofiz bezleriyle hipotalamus üzerinde olumsuz etki göstererek regl döneminin gecikmesine yol açar.
- Antidepresan grubu ilaçların ya da doğum kontrol haplarının düzenli olarak kullanılması sonucunda regl döngüsünde gecikme yaşanması muhtemeldir.
- Diyabet (şeker hastalığı), üreme sistemiyle hormon seviyelerini olumsuz yönde etkilediği için adet gecikmesini beraberinde getirir.
- Kronik rahatsızlıklardan olan çölyak, progesteron seviyesinin düşmesine ve dokuların zedelenmesine yol açarak regl dönemini geciktirilebilir.
- PCOS (Polikistik Over Sendromu) nedeniyle yumurtalıklarda oluşan kistler, adetin gecikmesinin ya da hiç gelmemesinin temel nedenleri arasındadır.
- Kadın vücudunda hormonal değişimlerin yaşanmaya başladığı menopoz döneminde regl döngüsünün gecikmesi söz konusudur.
- Tiroit hormonunda görülen düzensizlikler adet döngüsünün bozulmasına yol açan faktörler arasında yer alır.
- Anoreksiya ve bulimia gibi yeme bozuklukları ani kilo değişimini beraberinde getirdiği için hormon seviyelerini etkiler ve adet kanamasını geciktirir.
- 1 günde adet söktürücü ilaç gibi ağır bileşenlere sahip olan unsurların sık kullanılması vücudun direncini kırar. Bu nedenle zaman içinde regl döngüsünde bozulmalar meydana gelebilir.
Yukarıda listelenen hususların yanı sıra yoğun fiziksel hareketlilik ve düzensiz beslenme gibi faktörler de adet gecikmesine neden olur. Bu durum nadiren de olsa yer değişikliği ve mevsim geçişleri söz konusu olduğunda ortaya çıkabilir. Rahimde oluşan polipler ve fibroidler de yumurta kistinde olduğu gibi regl döngüsünün bozulmasına sebebiyet verir.
Adet Söktürücü Ne İşe Yarar?
Adet söktürücü ilaç, normal döngüye göre gecikmiş olan regl kanamasının başlamasına imkan tanır. Tıbbi bir formüle sahip olan ilaçlar, progesteron seviyesini yükseltme ve dengeleme etkisine sahiptir. Hamilelik ve menopoz döneminde olmayan kadınların gecikmiş adet döngülerinin düzenlenmesi amacıyla da kullanılabilir. Adet söktürücünün diğer etkileri ise şu şekilde sıralanabilir:
- Adet söktürücü, temelde hormon seviyelerinin dengelenmesini sağlayarak regl döngüsünü düzenler. Böylelikle ovülasyon yani yumurtlama döneminin takip edilmesi de kolaylaşır.
- Regl kanamasının normalden daha fazla miktarda gelmesi (menoraji), adet söktürücü ilaçların reçete edilmesiyle çözülebilen sorunlar arasında yer alır.
- Adet söktürücü ilaçlarla rahim iç tabakasının dışarıya doğru büyümesi halinde ortaya çıkan endometriozis rahatsızlığının yol açtığı ağrı hafifletilir.
- Yumurtalıklarda kist oluşumuyla birlikte görülen polikistik over sendromunun tedavi sürecinde adet söktürücü reçete edilir. Bu sayede PCOS nedeniyle geciken adet döngüsü normale döner.
Regl döneminin normal döngüye göre devam etmesi için reçete edilen adet söktürücü aynı zamanda polip oluşumu gibi çeşitli kadın hastalıklarının tedavisinde de kullanılır. Bu sayede hormon seviyelerinde görülen ani düşüş ya da yükseliş gibi semptomlar kontrol altına alınır. Hiç gelmeyen veya geciken kanamanın başlatılmasında etkili olan adet söktürücü ilaçlar, ilerleyen zamanda regl döngüsünün yeniden düzenli hale getirilmesinde de önemli bir rol oynar.
Bilimsel verilere göre regl gecikmesi için reçete edilen ilacın 1 günde adet söktürücü etkisi göstermesi kesin değildir. Tıbbi ilacın kaç gün içerisinde etki göstereceği kişinin sağlık durumuna ve metabolizmasına göre değişir. Bu nedenle regl kanamasının gelmesini sağlayan ilaçların anında adet söktürücü etki gösterebileceği gibi bir hafta içerisinde işe yaraması da mümkündür.
Regl kanaması normal zamanında gelmediğinde kesin adet söktürücü olduğu öne sürülen bitkisel çözümler de yeterli değildir. Ancak hormon seviyelerinin dengelenmesi, adet döneminin düzene sokulması ve kist oluşumunun önlenmesi için soğan kürü gibi doğal karışımların kullanılması mümkündür. Kürün yanı sıra düzenli olarak maydanoz, tarçın, zencefil, zerdeçal, kuru incir tüketmek de kanamanın gecikmesini önler. Bu besinlerin hormon seviyelerini olumlu yönde etkilemesi için minimum 10-15 günlük kullanıma ihtiyaç duyulur.
Adet Söktürücü Nasıl Kullanılır?
Medroksiprogesteron içeren ilaçlar, mutlaka uzmanların tavsiyesi ve önerileri doğrultusunda kullanılmalıdır. Maydanoz, pelin otu, tarçın, papatya, zerdeçal çayı gibi doğal adet söktürücülerin de yine uzman görüşü alarak kullanılması önem arz eder. Hem tıbbi ilaçlar hem de bitkisel karışımlar hormonal rahatsızları doğrudan tedavi eden alternatifler değildir. Bu nedenle adet gecikmesinin altında yatan asıl faktörün saptanması ve rahatsızlığa yönelik tedavi görülmesi gerekir.
Medroksiprogesteron içeren adet söktürücüler genellikle regl kanaması başlayana kadar kullanılır. Bu durum noretindron, östradiol, levonorgestrele ve etinil gibi etken maddeleri içeren ilaç türevleri için de geçerlidir. Yüksek miktarda hormon seviyesini artırıcı etken madde içeren adet söktürücüler, önerilen süre boyunca belirli bir dozda kullanılmalıdır. Aksi takdirde adet dönemi düzene girmez ve hormon dengesinin daha fazla bozulması söz konusu olur.
Regl kanaması geciken ve bu konuda uzmanlara danışan kişiler; ada çayı, tarçın, zencefil, olgunlaşmamış papaya meyvesi gibi doğal çözümlere başvurabilir. Özellikle maydanoz, tarçın, zencefil, papatya, pelin otu ve civanperçemi çayının düzenli olarak tüketildiğinde regl kanamasını başlattığı bilinir. Adet döngüsünün başlatılması amacıyla her gün ananas, turp, incir, ahududu, ıhlamur, rezene tüketilmesi de mümkündür. Kanamanın gelmesinde etkili olduğu açıklanan bu besinler, çayı olarak hazırlanıp içilebilir. Bununla birlikte doğal takviyelerin doğrudan tüketilmesi veya öğünlerin içine eklenmesi de uygundur.
Genellikle 5-6 gün boyunca kullanılan ilaçlar, regl dönemi düzene girdikten sonra bırakılır. Doğal adet söktürücüler ise hormon seviyelerinin dengede tutulması amacıyla düzenli olarak tüketilebilir. Bununla birlikte yoga, meditasyon ve spor gibi aktivitelerin yapılması da bileşenlerin vücut üzerindeki etkilerinin desteklenmesi bakımından faydalıdır.
Adet Söktürücü Ne Zaman Kullanılır?
Adet söktürücüler, sürekli kullanıma uygun olan ilaçlar değildir. Sık kullanımları, çeşitli yan etkilere yol açabileceği için yalnızca gerekli durumlarda ve doktor önerisiyle kullanılmaları gerekir. Genellikle 1 hafta ila 10 gün arasında geciken regl dönemlerinde adet söktürücü kullanma kararı alınabilir. Ancak ilgili ilaçları kullanmadan önce döngünün bozulma nedeninin belirlenmesi kritik öneme sahiptir. Bu çerçevede altta yatan nedenler araştırılmalı ve reglin gecikmesinin sebepleri tespit edilmelidir. Böylece ilaç kullanımına daha bilinçli bir şekilde karar verilebilir.
Adet söktürücü olarak doğal çözümlere başvurulduğunda da bitkisel karışımların hangi sıklıkla tüketilmesi gerektiği uzmanlardan öğrenilmelidir. Sürekli olarak adet gecikmesi problemi yaşayan kişilere günde 1-2 fincan maydanoz, papatya, zencefil çayı içmeleri önerilir. Ayrıca civanperçemi, tarçın, turp veya zerdeçal çayı tüketmek de gecikmiş adet kanamasının başlatılmasında etkilidir. Haftada 2-3 gün ananas, ahududu, olgunlaşmamış papaya veya maydanoz tüketmek de regl kanamasının normal döngüye göre gelmesine katkıda bulunur.
Adet Söktürücü İlaçlar Hamileliği Etkiler mi?
Vücuda sentetik olarak progesteron hormonu takviyesi yapılmasını sağlayan adet söktürücüler, hamilelik dönemini olumsuz yönde etkiler. Hormon seviyelerini etkileyen ilaçların gebelik şüphesi olması halinde kullanılmaması gerekir. Aksi takdirde ani kanama bozukluğu gibi yan etkilerin ortaya çıkması muhtemeldir. Bu nedenle hamile olduğunu henüz bilmeyen kadınların adet söktürücü alması ve bu durumu daha sonra idrak etmesi halinde kadın doğum doktorlarına bilgi vermeleri oldukça önemlidir.
Adet Söktürücünün Yan Etkileri Nelerdir?
Gecikmiş regl kanamasının başlatılması için kullanılan adet söktürücüler, halsizlik ve yorgunluk hissi gibi yan etkilere sahiptir. Bunun yanı sıra ilaçlar; ciltte yağlanma, akne ve sivilce oluşumuna da yol açar. Kullanıldığı dönemde uyku problemlerine sebep olabileceği saptanan adet söktürücünün diğer yan etkileri aşağıdaki gibidir:
- Meme başından berrak renkli akıntı gelebilir.
- Özellikle yüz bölgesinde tüylerde artış görülebilir.
- Mide ağrısı, hazımsızlık, bağırsak sorunları ortaya çıkabilir.
- Memede hassasiyet ve yanma hissi gibi komplikasyonların gelişmesi muhtemeldir.
- Saç dökülmesi problemi yaşanma ihtimali artar.
- Regl döngüsünün ortasında vajinal kanama gelebilir.
- Adet döngüsünün değişkenlik göstermesi söz konusudur.
- İshal ve mide bulantısı gibi yan etkiler de yaygın olarak görülür.
- Baş dönmesi probleminin yaşanma sıklığı artış gösterir.
- Gün içerisinde yorgunluk hissi meydana gelebilir.
Adet söktürücülerin yan etkileri, reçete edildiği kişinin sağlık durumuna göre değişkenlik gösterir. Bununla birlikte ilacın kullanımına bağlı olarak nefes darlığı ve göğüs ağrısı gibi komplikasyonların ortaya çıkması da muhtemeldir.
Adet söktürücülerin nadiren rastlanan yan etkileri arasında güç kaybı ve görme bozukluğu da yer alır. Tek bacakta oluşan ağrı, çift ya da bulanık görme, kızarıklık, şişlik gibi komplikasyonlar da adet söktürücülerin yaygın olmayan yan etkileri arasındadır. Bu nedenle regl kanamasını başlatan ilaçların yan etkileri görüldüğü takdirde direkt olarak doktora gidilmesi önerilir.
Adet söktürücü ilaçların hamilelik şüphesi bulunan kadınlar tarafından kullanılması uygun değildir. Hamilelik döneminin farkında olunmadan adet söktürücü kullanıldığında ise düşük riski gelişir. Bununla birlikte kanama bozukluğu ya da kalp krizi geçmişi olan bireylere ilgili tıbbi ilaçlar reçete edilmez.
Regl kanamasının gelmesini sağlayan ilaçların emzirme döneminde olan kadınlar tarafından kullanılması uygun değildir. Ayrıca astım, epilepsi, diyabet, karaciğer problemi, kanser tanısı alan bireylere adet söktürücülerin reçete edilmemesi söz konusudur. İlacın içeriğindeki etken maddelere alerjisi olan kişilerin de ilacı kullanmaması gerekir.
Adet Söktürücü Hareketler Nelerdir?
Vücudun gevşemesini ve kasların rahatlamasını sağlayan hareketler aynı zamanda adet döngüsünü düzenlemeye de katkıda bulunur. Özellikle yoga ve meditasyon hareketlerinin günlük olarak uygulanması regl döneminin düzene sokulmasında etkilidir.
Stresi azaltan bu uygulamalarla vajinal kaslar da gevşetilir. Aynı zamanda adrenalin ve kortizol üretimini artıran hafif egzersizler de regl kanamasının düzenli bir şekilde gelmesinde rol oynar. Aşağıdaki listede yer alan hareketler vajinal kasların uyarılmasını sağlayarak adet gecikmesinin önlenmesini destekler:
- Kasık bölgesinde bulunan kasların 5 saniye boyunca sıkılıp bırakılmasıyla yapılan Kegel egzersizleri, adet döngüsünü düzenlemeye yardımcı olur. Yeni başlayan kişilere bu hareketi toplamda 10 defa olacak şekilde yapmaları önerilir.
- Yogada çocuk duruşu olarak adlandırılan balasana hareketinde vücut, cenin pozisyonuna getirilip baş bölgesi yere değdirilir. Balasana duruşunda pelvik bölgenin 2-3 saniye kasılıp bırakılması vajinal kasları olumlu etkiler.
- Paschimottanasana duruşunda kalça ve bacaklar dik açıyla yere temas eder. İlgili yoga hareketi omuz, kol, bacak, sırt, karın kaslarını uyararak vajinal bölgede de rahatlama sağlar.
- Yogada kobra pozu adı verilen Bhujangasana hareketinde yüz üstü şekilde yere yatıldıktan sonra ellerden yardım alınarak belden yukarısı havaya bakacak şekilde durulur. Özellikle sırt, bel, kasık bölgesindeki kasları uyaran pozun adet gecikmesi yaşayan kişiler tarafından uygulanması önerilir.
- Yere uzanarak veya bağdaş kurup oturularak yapılan meditasyonlarla rahim kaslarının gevşemesi sağlanabilir.
- Farklı masaj teknikleriyle kasık bölgesinin ovulması sayesinde vajinal ve pelvik kaslar gevşetilebilir. Özellikle regl dönemi yaklaştığında adet kanamasının gelmesini kolaylaştırır.
Yukarıda sıralanan yoga, meditasyon ve masaj aktivitelerinin yanı sıra ılık duş almak da adet gecikmesine iyi gelir. Vücudu gevşeten ve vajinal kasları rahatlatan ılık duş, regl kanamasının rahimden dışarı atılmasını kolaylaştırır. Ayrıca düzenli olarak ılık banyo yapmak regl dönemindeki ağrı, bulantı, halsizlik gibi semptomların şiddetini de hafifletir.
Adet Söktürücü Bitkiler Nelerdir?
Adet söktürücü etkisi olduğu bilinen bazı çaylar ve besinler, doğal içerikleri sayesinde vücut üzerinde olumlu etkiler yaratır. Örneğin; zencefil, papatya, rezene ve ada çayı gibi bitki çayları adet söktürücü özellikleriyle bilinir. Bununla birlikte çaylar, rahim kaslarının gevşemesine ve adet döngüsünün daha rahat başlamasına yardımcı olur. Ananas, maydanoz, dereotu ve havuç gibi besinler de hormon dengesini destekleyerek adet döngüsünü düzenleyici etki gösterir.
