Ada Çayının Faydaları Nelerdir?
Ada çayı, farmakolojik aktivitelere sahip olan bileşenler içerdiği için özellikle sindirim rahatsızlıkları ve deri iltihaplanmasına iyi gelir. Bununla birlikte ada çayı içmenin faydaları arasında; uyku sorunlarına iyi gelmesi, ishali hafifletmesi, bilişsel yetenekleri artırmaya yardımcı olması ve menopoz semptomlarını azaltması da yer alır. Diğer faydaları ise şu şekilde sıralanabilir:
- K vitamini ve manganez içerdiği için kolajen üretimini artırır.
- B6 vitamini bakımından zengin olması; stresin azaltılmasını, beyin ve sinir sağlığının desteklenmesini sağlar.
- E ve B9 vitaminleri, bağışıklık sisteminin güçlendirilmesinde önemli bir rol üstlenir.
- Kalsiyum miktarını artırdığı için diş ve kemik sağlığını destekler.
- İçerdiği A vitaminiyle üreme sisteminin ve duyu organlarınının daha güçlü olmasına katkıda bulunur.
- Vücuttaki bakır ve demir minerallerinin değerlerini yükselterek vücut direncini artırır.
- İçeriğinde bulunan C vitaminiyle cilt sağlığını güçlendirir ve antikor oluşumunu destekler.
- Potasyum mineraliyle kalp hastalıklarının önlenmesinde rol oynarken ödem oluşumunu azaltır.
Az seviyede yağ, protein, lif ve kalori içeren ada çayı, düzenli olarak tüketildiği takdirde hormonal dengeyi korur. Ayrıca kadın üreme organlarının desteklenmesi amacıyla da kullanılabilir.
Kurutulmuş Ada Çayı Faydaları
Kurutulmuş ada çayı hem suda kaynatılarak hem de çeşitli tariflere baharat olarak eklenerek kullanılabilir. Faydaları arasında ise antioksidan içeriği ön plana çıkar. Serbest radikallerle savaştığı için bağışıklık sistemini olumsuz yönde etkileyen hastalıkların ortaya çıkma riskini azaltır. Bağışık sistemini güçlendirmesinden dolayı enfeksiyon hastalıklarının ve idrar sorunlarının giderilmesinde de etkilidir. Bununla birlikte baharat olarak tüketildiğinde mide ve bağırsak rahatsızlıklarından kaynaklanan semptomları hafifletir.
Kurutulmuş ada çayı içerdiği fenolikler ve antioksidanlar sayesinde enfeksiyonların iyileşmesinde önemli bir rol oynar. Özellikle soğuk algınlığından kaynaklanan öksürük ve balgamın giderilmesi için tercih edilir. Solunum sistemini de destekleyen ada çayı, akciğer iltihabı riskini azaltır.
Ada Çayı Tütsüsünün Faydaları
Tütsü yakmanın ortamdaki kötü enerjiyi giderdiğine ve mekanların atmosferini temizlediğine dair yaygın bir inanç vardır. Ada çayının aromatik kokusu, iç mekanlardaki kötü kokuları bastırma noktasında oldukça etkilidir. Bununla birlikte böcekleri rahatsız ettiği için evdeki haşereleri uzaklaştırdığı da bilinir. Diğer faydaları ise şu şekildedir:
- Ortamdaki bakteriyel oluşumların ve böceklerin giderilmesinde etkilidir.
- Etrafa yaydığı aromatik kokuyla baş ağrısını hafifletir.
- Vücudu dinginleştirerek uyku sorunlarının önlenmesine yardımcı olur.
- İçerdiği yararlı bileşenlerin solunum yoluyla vücuda alınması odaklanma problemlerini azaltır.
- Solunum yolunu yumuşatması ve enfeksiyonlardan arındırması akciğer sağlığını destekler.
- Sinir hücrelerini yatıştırıp damar sağlığını güçlendirerek kronik kalp rahatsızlıklarının önüne geçer.
- Gün içerisinde daha zinde ve enerjik hissedilmesini mümkün kılar.
Beyindeki belirli reseptörleri aktive ettiği düşünülen ada çayı, tütsü formunda kullanıldığında nörolojik rahatsızlara yakalanma riskini de azaltır. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu semptomlarının giderilmesi amacıyla da bitkinin kullanılması mümkündür.
Ada çayı yakmanın stresi hafiflettiği, ortamdaki negatif enerjiyi azalttığı da düşünülür. Halk arasında nazara iyi geldiği ifade edilse de bu bilgilerin herhangi bir bilimsel dayanağı yoktur. Aynı zamanda bitkiler sağlık sorunlarını tedavi etmez ve yalnızca tedavileri destekleme görevi üstlenirler. Bilinçsiz bir şekilde kullanılmaları ise bazı yan etkilere yol açabilir. Bu nedenle sağlık sorunu olan kişilerin alternatif tedavi yollarına başvurmadan önce uzman görüşü alması gerekir.
Ada çayı tütsüsü her ne kadar fayda sağlasa da keskin kokusu ve yoğun dumanı nedeniyle bazı hastalıkların semptomlarını da tetikleyebilir. Örneğin; astım hastalarının nefes darlığı yaşamasına; alerjik reaksiyonu olanların boğaz ağrısı, öksürük gibi semptomlar göstermesine yol açabilir. Bu nedenle ada çayı yakarken dikkatli olmanız, herhangi bir olumsuz durum yaşamanız halinde tekrar etmemeniz son derece önemlidir.
Ada Çayı Yağı Faydaları
İnhalasyon ve topikal uygulama yoluyla kullanılan ada çayı yağı, antiseptik içeriğinden dolayı cilt sağlığını destekler. Cilt üzerinde oluşan yaraların iltihaplanmasını önleyerek egzama ve sedef belirtilerini hafifletir. Bununla birlikte aromaterapide yaygın olarak kullanılan ada çayı yağı, havada bulunan zararlı bakterileri ve mikroorganizmaları azaltmaya yardımcı olur. Böylece solunum yolu, akciğer ve beyin hastalıklarının ortaya çıkma riskini azaltır.
Stresin azaltılmasında ve kas sisteminin rahatlatılmasında kullanılan bitkisel yağ, ağrıları hafifletme etkisine de sahiptir. Bu nedenle eklem, kas, baş ve sırt gibi bölgelere ada çayı yağıyla masaj yapılması mümkündür. Aynı zamanda bebeklerin topuklarına az miktarda sürülen bitkisel yağın alternatif kolik tedavisinde olumlu rol oynadığı düşünülür.
Masaj yoluyla vücuda uygulanan ada çayı yağı, kadın hastalıklarını önleme ve cinsel isteği artırma noktasında da etkilidir. Diğer faydaları arasında ise mantar semptomlarını azaltması, gaz problemlerini gidermesi ve idrar yollarını rahatlatması yer alır.
Yağ formunda kullanılan ada çayı bileklere, göbek bölgesine ve kas-eklem ağrıları meydana gelen diğer bölgelere sürülerek masaj yapılabilir. Ancak alerjik reaksiyon riskine karşın öncelikle ufak bir miktar yağın kol bölgesine sürülmesi ve ortalama 3-4 dakika beklenmesi tavsiye edilir. Kaşıntı, kızarıklık, kabarma gibi belirtiler görülmesi halinde vücudun yağ ile temas etmemesi oldukça önemlidir.
Ada çayı yağı, keskin ve aromatik kokusundan dolayı böceklerin giderilmesinde de etkilidir. Pencerelerin ve kapıların kenarlarına az miktarda yağ dökülmesi özellikle karınca ve sinekleri rahatsız ederek evden uzaklaştırır.
Limonlu Ada Çayı Faydaları
Limonla birlikte hazırlanan ada çayı; K, C, E, A, B grubu vitaminleri bakımından oldukça zengindir. Antioksidan, antimikrobiyal ve antibakteriyel özellikler gösteren limonlu ada çayı vücuttaki iltihabın giderilmesinde oldukça etkilidir. Bitki çayının iyi geldiği diğer rahatsızlıklar ise şu şekilde sıralanabilir:
- Hazımsızlık
- İdrar yapamama
- Öksürük
- Yüksek kolesterol
- Ateş basması
- Duygudurum bozuklukları
- Stres
Ada çayı bazı hastalıkların semptomlarını hafifletmeye yardımcı olsa da aşırı miktarda tüketilmesi kan basıncını yükseltebilir. İdrar söktürücü özelliğinden dolayı böbreklerin hasar görmesine; rahmi uyarıcı etkisinden dolayı erken doğuma neden olabilir. Bu bağlamda bitki çayının bilinçsiz bir şekilde tüketilmemesi ve aşırıya kaçılmaması son derece önemlidir.
Ada Çayı Neye İyi Gelir?
Aromatik bir bitki olan ada çayı; 160’ın üzerinde polifenole, magnezyum, çinko ve bakır gibi minerallere sahiptir. Vitamin bakımından da zengin olduğu için birçok hastalığın semptomlarını hafifletmeye katkıda bulunur. Herhangi bir rahatsızlığı doğrudan tedavi etmemekle birlikte bilinçli bir şekilde tüketildiğinde bağışıklığı güçlendirir ve enfeksiyon riskini azaltır. Yüksek miktarda antioksidan içermesi kemik sisteminin güçlendirilmesinde önemli bir rol oynar. Aynı zamanda üreme organlarının sağlıklı bir şekilde çalışmasına da yardımcı olduğu öne sürülür. Diğer faydaları ise şunlardır:
- Şişkinlik, gastrit ve hazımsızlık problemlerini ortadan kaldırır.
- İdrara çıkamama sorunun önlenmesinde rol oynar.
- Eklem, kas, kemik ve baş ağrısı semptomlarının şiddetini hafifletir.
- Dikkati ve odağı artırır.
- Cinsel isteksizliği giderdiği öne sürülür.
- Cilt yarası, sedef ve egzama oluşumunun önüne geçilmesinde etkilidir.
- Vajinal enfeksiyonlar ve mantar oluşumunun tedavi süreçlerini destekler.
- Kalp ve damar tıkanıklığı semptomlarının azaltılmasına katkıda bulunur.
- Nörolojik rahatsızlıklara iyi gelir.
- Depresyonun önlenmesinde önemli bir rol oynar.
- Uyku problemlerini gidermek için tüketilmesi mümkündür.
- Hormonal rahatsızlıkların tedavi edilmesine yardımcı olur.
- Yüksek kolesterol seviyesinin düşürülmesinde etkilidir.
Yukarıdaki unsurların yanı sıra dolaşım ve üreme sistemlerinin güçlendirilmesine de imkan tanır. Ancak herkeste aynı etkileri göstermesi veya bir hastalığı tedavi etmesi mümkün değildir. Bu nedenle sağlık sorunu yaşayan kişilerin ada çayı tüketmeden önce mutlaka uzman görüşü alması gerekir.
Ada Çayı Nasıl Kullanılır?
Ada çayının farklı formları olduğu için baharat, tütsü, yağ ve çay olarak kullanılması mümkündür. Aynı zamanda kapsül formunda ada çayı ekstreleri de mevcuttur. Bitkinin formlarına göre nasıl kullanılabileceğini aşağıdaki maddelerde görebilirsiniz:
- Ada çayını 150-200 ml. sıcak suya 2-3 yaprak ekleyerek demleyebilirsiniz. Ortalama 1 dakika kaynadıktan sonra tüketilmesi mümkündür. Dilerseniz tadını hafifletmek için içerisine limon sıkabilir veya kaynatma aşamasında nane kullanabilirsiniz.
- Ada çayı yağı, farklı metotlarla elde edilir ve piyasada doğal içerikli formları rahatlıkla bulunabilir. Yağ ile vücudunuzun ağrıyan bölgelerine masaj yapabilirsiniz. Ayrıca evin farklı bölgelerine damlatıldığında böcekleri giderdiği de bilinir.
- Kurutulmuş ada çayını hafifçe sıkarak küçük parçalara ayırabilir ve yemeklerinizde baharat olarak kullanabilirsiniz. Keskin bir tada sahip olmasa da fazla kullanmanız yemeklerin lezzetini etkileyebilir. Bu nedenle 2-3 yaprak hazırlamanız yeterli olacaktır.
- Ada çayını tütsü olarak kullanmak istiyorsanız kurutulmuş formlarını satın almanız gerekir. Yakıldığında son derece keskin bir koku ortaya çıktığı için sadece 1-2 yaprağı yakmanız ve ardından üfleyerek tütsü haline getirmeniz yeterlidir.
Bitkinin faydalarını görmek için en uygun kullanım yolu, demleme yöntemidir. Özellikle soğuk algınlığı gibi rahatsızlıklar yaşanması halinde bitki çayını tüketmeniz oldukça faydalıdır.
Ada Çayı Zararları Nelerdir?
Ada çayının faydaları olduğu gibi bazı zararları da mevcuttur. Öncelikle anne sütünü azaltması, regl söktürme etkisinden dolayı kanamayı artırması gibi riskleri söz konusudur. Bu sebeple hamile, emziren ve adet döneminde fazla kanaması olan kadınların tüketmemesi gerekir. Bitkinin aşırı tüketilmesi halinde ortaya çıkabilecek diğer komplikasyonlar ise aşağıdaki gibidir:
- Rahmi genişletme etkisinden dolayı hamile kadınların düşük yapmasına neden olabilir.
- İshal, mide ağrısı ve hazımsızlık gibi sorunlara yol açma riski mevcuttur.
- İçeriğindeki thujone adlı maddenin vücuda aşırı miktarda alınması, karaciğer problemlerini tetikler.
- Baş dönmesi, migren, gerginlik gibi durumların gelişmesine sebebiyet verebilir.
- Alerjik reaksiyona yol açarak ciltte kızarıklık, döküntü ve kaşıntı oluşumunu tetikleyebilir.
- Kanın pıhtılaşmasına yol açarak cerrahi operasyonları olumsuz yönde etkiler.
- Bazı ilaçlarla etkileşime girdiğinde alerjik reaksiyonlara ve zehirlenmeye yol açar.
Ada çayı, diğer tüm besinler gibi kontrollü bir şekilde tüketilmelidir. Özellikle hamile kadınlar, emziren anneler ve kronik hastalığı bulunan kişilerin bitkiyi tüketmeden önce doktorlarına danışmaları son derece önemlidir. Ayrıca ada çayı tüketimi sonrasında anormal durumlar yaşanması halinde derhal bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Ada Çayını Kimler Tüketmemelidir?
Bitkilerin içeriği, tüketim miktarı ve özellikleri bazı insanlarda olumsuz etkiler yaratabilir. Ada çayı da diyabet hastaları, hamile ve emziren kadınlar, hormon problemi yaşayan kişiler için zararlıdır. Aynı zamanda hormonlar üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu için ergenlik döneminde fazla tüketilmemesi tavsiye edilir.
Merak edilen bir diğer nokta da “Ada çayı tansiyonu yükseltir mi?” sorusudur. Aşırı tüketilmediği sürece ada çayının tansiyon üzerinde olumsuz bir etki yaratmadığı bilinir. Diğer yandan kan akışını hızlandırarak kalp ve damar sağlığını destekler.
“Hamileler ada çayı içebilir mi?” sorusuna ise rahim kaslarını gevşetme ihtimalinden dolayı tüketmemelerinin daha faydalı olduğu yönünde yanıt verilebilir. Düşük riskini artırabileceği için uzmanlar, gebelik döneminde aşırı tüketilmemesini tavsiye eder. Aynı zamanda doğumdan sonra da bir süreliğine bitkiden uzak durulması gerekir. Aksi takdirde anne sütünü azaltması ve kesik oluşması gibi istenmeyen etkilerin ortaya çıkma ihtimali vardır.
