I. Kart (Sıfat) – Tazeliği Geçmiş, Yaşlı
Kart kelimesi sıfat olarak, tazeliği geçmiş, körpe karşıtı anlamında kullanılır. Bu kullanım genellikle yaşlı insanlar ya da yaşlanmış, olgunlaşmış nesneler (sebze, meyve, vs.) için tercih edilir. Yaşlanmış, eskimiş ya da taze olmayan bir durumu ifade eder.
- "Bu kart hatunun, bu içi dışı pörsük kadının hâlâ piyasa yeri araması beni çıldırtıyor." (Halide Edip Adıvar). Burada kart sıfatı, yaşlı ve artık güzelliğini kaybetmiş bir kadını tanımlamak için kullanılmıştır.
Örnek Kullanım Alanları:
- Kart sebze/meyve: Olgunluğunu yitirmiş, artık taze olmayan yiyecekler için kullanılır. Örneğin, "kart lahana" ifadesi, taze olmayan ve tüketmek için çok sertleşmiş bir lahana anlamına gelir.
- "Bu fasulye kart olmuş, artık pişirsek de yumuşamaz."
- Kart insanlar: Yaşlanmış, enerjisini kaybetmiş insanları tanımlamak için kullanılır.
- "Kart amca, gençlik anılarını anlatmayı çok sever."
II. Kart (İsim) – Düzgün Kesilmiş İnce Karton Parçası
Kart kelimesi isim olarak, düzgün kesilmiş ince karton parçası anlamında Fransızcadan dilimize geçmiştir. Bu kullanım, daha teknik ve işlevsel anlamlar içerir. Birçok farklı bağlamda kullanılabilecek bir terimdir.
TDK Sözlük Anlamları:
Düzgün kesilmiş ince karton parçası: Kart, genellikle tanıtım amaçlı veya özel işlevler için kullanılan karton veya kağıt parçalarıdır. Kartvizitler ya da kartpostallar bu anlamda örnek verilebilir.
Kimliği gösteren belge, kartvizit: Kişiyi tanıtmak veya kimliğini göstermek için kullanılan, genellikle ince ve küçük bir karton veya plastik parçasıdır. Bu tür kartlar, kimlik belgeleri ya da kartvizitler olabilir.
- "Basın kartı olan gazeteciler, özel etkinliklere katılabilir."
Kartpostal: Kartpostal, bir görüntü ya da manzara resminin olduğu ve birinin diğerine posta yoluyla gönderebileceği kart anlamına gelir.
- "Tatilden bir kart atmayı unutma."
Giriş kartı, kimlik belgesi: Bazı yerlere girmek veya hizmetlerden yararlanmak için verilen, kimliği gösteren belge niteliğinde bir karttır. Örneğin, basın kartı, kimlik kartı, giriş kartı gibi.
- "Sadece üyelerin giriş kartı var, içeri giremezsin."
İskambil kâğıdı: Kart oyunlarında kullanılan kağıtlardır. Deste halinde bulunan iskambil kâğıtları "kart" olarak adlandırılır.
- "Orhan da gene gördü ve iki kart aldı. Doktor üç kart istedi." (Tarık Buğra). Burada, kart oyunu oynanırken kullanılan iskambil kâğıtlarından bahsedilmektedir.
Fotoğrafçılıkta kart: Fotoğrafçılıkta, 9x12 santimetre boyutlarında olan resimlere de kart denir.
- "Bu fotoğraf kartları, eskiden aile albümlerinde sıklıkla kullanılırdı."
Telefon kartı: Telefonlara takılan, iletişimi sağlamak için gerekli bilgilerin yüklü olduğu küçük parçalar.
- "Telefonun SIM kartını değiştirdim."
Manyetik kartlar: Banka kartları ya da kredi kartları gibi, parasal işlemler ve kimlik doğrulama amaçlı kullanılan manyetik özellikli plastik nesnelerdir.
- "Yeni banka kartımı henüz kullanmaya başlamadım."
Kart Kime Denir?
Kart, sıfat anlamıyla yaşlı insanlar veya nesneler için kullanılırken, isim anlamıyla birçok teknik ve işlevsel kart için kullanılabilir. Yaşlanmış veya olgunluğunu yitirmiş kişilere ya da nesnelere kart denir.
Örnek Kullanım Alanları:
- Kimlik ve Tanıtım Kartı: "Toplantıya giriş yapabilmek için kimlik kartınızı göstermeniz gerekmektedir."
- İskambil Oyunları: "Ellerindeki kartlarla büyük bir oyuna hazırlandılar."
- Telefon SIM Kartı: "Yeni telefonuma eski SIM kartımı taktım."
- Manyetik Kartlar: "Alışveriş yaparken kredi kartı kullanıyorum."
