Tonoz Ev Nedir?
Tonoz ev, mimaride tonoz adı verilen özel bir yapı tekniğiyle inşa edilen yapılara verilen addır. Tonoz, kemerlerin ardışık veya yan yana dizilerek bir araya gelmesiyle oluşturulan, genellikle tavan örtüsü olarak kullanılan bir mimari yapıdır. Tonozlu evler, iç mekândan bakıldığında yarım silindir ya da obruk şeklinde bir görüntü sunar ve genellikle tuğla ve harç malzemeleri kullanılarak yapılır. Sağlamlık ve estetik görünüm açısından dikkat çeken tonoz evler, tarihi yapılardan modern mimariye kadar geniş bir kullanım alanına sahiptir.
İnşaatta Tonoz Neyi İfade Eder?
İnşaat sektöründe tonoz, kemerin dik bir eksen boyunca hareket ettirilmesiyle oluşturulan örtü sistemidir. Bu yapılar, taş veya tuğla gibi dayanıklı malzemelerle örülür ve yapıların üst kısmını kaplamak için kullanılır. İlk tonoz örnekleri, Mezopotamya ve Mısır uygarlıklarında görülmüştür. Tonozlar, yan yana dizilen kemerlerin birleşiminden oluşur ve yapıların sağlamlığını önemli ölçüde artırır.
Farklı Tonoz Tipleri Nelerdir?
Tonozlar, farklı mimari amaçlar ve estetik tercihlere göre çeşitli türlere ayrılır:
- Beşik Tonoz: Yarım silindir formundaki en basit tonoz çeşididir.
- Çapraz Tonoz: İki beşik tonozun dik açılarla kesişmesi sonucu oluşur.
- Kaburgalı Tonoz: İç yüzeyinde kemer kaburgaları bulunan tonoz türüdür.
- Aynalı Tonoz: İç yüzeyi düz olan, genellikle dekoratif amaçlarla tercih edilen tonozdur.
- Haçvari Tonoz: Çeşitli tonozların farklı açılarla kesişmesiyle oluşan karmaşık yapıya sahip bir tonoz türüdür.
Kemer ve Tonoz Nedir?
- Kemer: İki sütun veya ayağı birbirine bağlayan ve üzerindeki yükü yan desteklere aktaran yapı elemanıdır. Çeşitli geometrik şekillerde yapılabilir.
- Tonoz: Kemerlerin ardışık veya yan yana dizilmesiyle elde edilen üç boyutlu örtü sistemidir. Genellikle tavan ya da tünel yapımında kullanılır ve mekânı kaplamak için ideal bir çözüm sunar.
Tonozla Örtülen Mekânlara Ne Denir?
 |
Üzeri tonozla kaplanmış mekânlara "revak" adı verilir. Revak, bir yapının önünde yer alan, bir kenarı yapıya bitişik, diğer kenarı boyunca sütunlar tarafından taşınan kemer dizileriyle açılan açık bir alan olarak bilinir. Genellikle cami, medrese veya kervansaray gibi yapılarda yer alan revaklar, hem estetik hem de işlevsel olarak önem taşır.
