Emekli ve memurlara yapılan Ocak 2025 zammı sonrası dul ve yetim maaşlarında da artış yaşandı. TÜİK'in açıkladığı yüzde 15,75'lik enflasyon farkı ve memurlara yapılan toplu sözleşme zammıyla, milyonlarca kişinin gelirinde değişiklik oldu. Dul ve yetim maaşları, en düşük emekli maaşı üzerinden hesaplanarak yeni oranlara göre düzenlendi.
Temmuz 2024'te dul ve yetim aylıklarına yüzde 24,73 oranında zam yapılmıştı. Ocak 2025'te ise bu oran yüzde 15,75 olarak belirlendi. En düşük emekli maaşı hâlihazırda 12.500 TL olarak açıklanırken, bu tutarın 14.500-15.000 TL bandına çıkarılması için düzenleme çalışmaları devam ediyor.
Dul ve Yetim Aylıkları Nasıl Hesaplanıyor?
Mevcut sistemde, ölen kişinin eşi ve çocuklarının maaş oranları şu şekilde belirleniyor:
- Eş ve çocuk bulunmuyorsa: Dul eşe, maaşın %75'i bağlanıyor.
- Çocuklar mevcutsa: Eşe maaşın yarısı, kalan kısım ise çocuklara paylaştırılıyor. Örneğin, iki çocuğa sahip bir dul eş, maaşın %50'sini, çocuklar ise kalan kısmı eşit şekilde paylaşıyor.
- Dört çocuğa kadar: Maaşın %50'si eşe, diğer yarısı çocuklara paylaştırılıyor.
Yeni Zamlarla Hesaplanan Dul ve Yetim Aylıkları
En düşük emekli maaşı olan 12.500 TL üzerinden hesaplama yapıldığında:
- Sadece eşe bağlanacak maaş: 9.375 TL
- Eş ve iki çocuk durumunda: Eşe 6.250 TL, çocuklara 3.125 TL
- Eş ve dört çocuk durumunda: Eşe 6.250 TL, her bir çocuğa 2.500 TL
Zamlı Dul ve Yetim Maaşı Ne Zaman Ödenecek?
Ocak ayı maaşlarının zamlı tutarlarla ödenip ödenmeyeceği henüz kesinleşmedi. Resmi bir açıklama yapılmamakla birlikte, zamlı maaşların Şubat ayında hesaplara yatırılması bekleniyor. Ocak ayında eksik ödenen tutarlar ise düzenleme sonrası fark olarak hesaplara yatabilir.
Erkekler de Dul Maaşı Alabiliyor
Eşi vefat eden erkekler, dul maaşı alma hakkına sahip. Çalışan ya da emekli olunması bu hakkı engellemezken, ikinci bir evlilik durumunda maaş kesintisi uygulanıyor. Erkekler ayrıca sağlık sigortası kapsamında eşlerinin sağlık yardımlarından yararlanabiliyor.
Ölüm Aylığı Hangi Şartlarda Bağlanır?
Ölen eşin en az 5 yıl sigorta primi bulunması veya 1800 gün malullük, yaşlılık ya da ölüm sigortası primi yatırılmış olması gerekiyor. Ayrıca, SSK ve BAĞ-KUR kapsamında çalışan dul eşler, belirli oranlarla maaş alabilir. Memur eşlerin ise en az 5 yıllık memuriyet süresi olması şartı aranıyor.
Eğitim ve Sağlık Hakları
Yetim çocuklar, eğitim hayatları devam ettiği sürece 25 yaşına kadar maaş alabiliyor. Maluliyet durumunda ise yaş sınırı olmaksızın ömür boyu maaş ödemesi yapılabiliyor. Ayrıca, sosyal güvenlik sisteminde hem kadınlar hem erkekler eşlerinin sigortası üzerinden sağlık hizmetlerinden yararlanabiliyor.
Kaynak: DHA
